به گزارش عصر زنان، هنوز بـاور داریـم بایـد مانند زنی سنتی همه وظایفمان را انجام دهیم؛ اما با توجه به آمـوزش و اشـتغال، مـا بایـد وظـایف اجتماعی مان را هم درست انجام دهیم. در این میان، اگر زنی بخواهد همه این وظایف را بـه کمال انجام دهد، خودش خُرد می شود. با تخصص داشتن و اشتغال زنان، تفکیک سنتی نقـش در خانواده زیر سؤال می رود.

قصد داریم در این مطلب به بیان گوشه ای از مسائل زنان در حوزه اشتغال بپردازیم.

مسائل و دغدغه های زنان شاغل

فشار مضاعف زنان

به نظر می رسد زنان شـاغل، عـلاوه بـر مـشکلات و مـسائلی کـه در محیط کار با آن روبه رو هستند، در مقایسه با زنان خانه دار، از فشار مضاعفی رنج می برنـد؛ برای مثال، زنان متأهل شاغل، به همـان نـسبت کـه زنـان خانـه دار درگیر مسائل خانه داری هستند، در خانه کار می کنند. هـرچنـد الگـوی کـار آنها ممکن است با الگوی کاری زنان خانه دار متفاوت باشد. زنان شـاغل بیشتر کارهای خانه را اوایل غروب انجام مـی دهنـد و در روزهـای آخـر هفتـه نیـز وقـت بیشتری به خانه داری اختصاص می دهند. این واقعیت که زنـان شـاغل همچنـان مـسئولیت اصلی کارهـای خانـه را بـر دوش دارنـد، موجـب شـده بسیاری از زنان شاغل، پس از اتمـام سـاعت کـار اداری، مجبور به اضافه کار در خانه هستند تا کارهای خانه و خانواده معطل نماند.

همواره برای زنان رابطه مشاغل اجتماعی و کارهای مربوط بـه خـانواده مـشکل آفـرین بوده است؛ به طوری که فشار طاقت فرسـای ایجـاد
تعادل بین خانه و کار، تعداد زیادی از مادران شاغل را یا مجبور به دست کشیدن از کار و یـا گرفتن کار پاره وقت می کند.

شواهد حـاکی از ایـن مطلـب است که زندگی روزمره زنان شاغل با فشار زیادی همراه است.
خانمی متاهل و دارای دو فرزند چنین بازگو می کرد «ساعت ۶ صبح بیدار می شوم، صبحانه و ناهار شـوهرم و بچه ها را آماده می کنم. بچه ها را راهی مدرسه کرده و خودم سرکار می روم. ساعت ۴ کـه برمی گردم، بلافاصله به آشپزخانه می روم، غذا می پزم و کارهای خانه و بچه ها را رسیدگی می کنم. شوهرم که می آید، تلویزیون می بیند و استراحت می کند، اما من تا ساعت ۱۲ سرپا هستم و آخرین نفر هم می خوابم.»

سالم نبودن محیط های کاری

زنان در محیط کار با مسائل مختلفی درگیر هستند که برخی از این مسائل، بـه شـدت آزار دهنده و بازدارنده فعالیت های اجتماعی افراد است. ازجمله این مسائل می توان به آزار جنسی در محیط کار اشاره کرد. نابرابری جنسیتی در محیط کار و غلبه کلیشه های جنسیتی بر روابط میان زنان و مردان، همواره زنان را در موضع فروتر قرار مـی دهـد و آنهـا را بـه آزارهای جنسی آسیب پذیر می کند.

بدیهی است، عمدتاً تجربه آزار جنسی برای زنان در زمینه هایی رخ مـی دهـد کـه مناسبات قدرتی میان زنان و مردان به شدت نامـساوی اسـت. آنهـا دریافتنـد عمـدتاً آزار جنسی در محیط کار، از سوی مردانی اِعمال می شود که به لحاظ منزلتی و اجتماعی، بـالاتر از زنان قربانی بوده اند‌.

شایان ذکر است؛ آزار جنـسی مکرر و تحمیلی به رفتار یا گفتاری اطلاق می شـود کـه بـرای طـرف مقابـل آزار دهنده است و موجب ناراحتی یا مزاحم کار کردن او است و نبود توازن قدرت موجـب سهولت این آزارها می شود.

خانمی می گفت:« شوهرم معتاد است. مجبورم کار کنم. در حال حاضر منشی یک شـرکت تجـاری هستم؛ البته این سومین باری است که محل کارم را عوض کردم. مردها به خودشان اجـازه می دهند هرطوری که می خواهند رفتار کنند و آدم را اذیت کنند.»

تن دادن به کارهای کم ارزش و بدون حق بیمه و با دستمزد کم به دلیل نیاز مالی و مشکلات اقتصادی به علت طلاق یا اعتیاد شوهر از مسائل مهم زنان در حوزه اشتغال است.

محدودیت مشاغل خاص زنان و نپذیرفتن زنان در پست های مدیریتی

مردهـا بـا روحیـه خودبرتربینی، خیلی نمی پسندند، زنان شغل های مدیریتی را تصاحب کنند. از سوی دیگر، زنان هرکاری نمی توانند انحام دهند، چرا که باید موارد زیادی را در نظر بگیرند. شرایط کاری، محل کار و شرایط خانوادگی و بسیاری چیزهای دیگر.

 احساس امنیت اجتماعی

به نظر می رسد بخـشی از مـسائل اجتمـاعی زنـان چـه در فـضاهای عمـومی و چـه در محل های کاری، در نوع روابط مردان با آنها تبیین می شود. بحث امنیت و احساس امنیـت از مسائل مهمی است که بخش عمده ای از زندگی زنان در هر گروه سـنی را دربرگرفتـه اسـت.

همان طور که پیشتر گفته شد، احساس ناامنی در زنان غالباً در ارتباط با مردان تفسیر می شود.
دختر جوانی اذعان داشت «اصلاً امنیت نداریم. شاید من دلم بخواهد ۹یا ۱۰ شب مهمـانی بـروم یـا از مهمانی برگردم، حتماً باید آژانس بگیرم یا یک مرد همراهم باشد. همیشه نمـی تـوان در جاهایی حاضر شد و باید به کی و کجا فکر کنم تا ببینم امنیت هست یا نیست.»

 ایفای نقش های مختلف و تعادل میان آنها

با تغییر اوضاع اجتماعی و فرهنگی و افزایش تحصیلات در زنان، مطالبات جدیدی بـرای آنها شکل می گیرد و دیگر تنها پذیرش نقش های سنتی، زنان جوان و تحصیلکـرده را ارضا نمی کند. آنها مایلند بین نقش های سنتی (مادری و همسری و خانه داری) و نقش هـای مدرن (مشارکت اجتماعی و اقتصادی و سیاسی) تلفیق ایجـاد کنـند.

بـه عبـارت بهتر، زنـان امروزی مایلند در ورای نقش های سنتی عمل کنند؛ اما تلفیق نقـش هـای چندگانـه و متعارض، چندان هم آسان نیست و معمولاً زنان را با فشارهای مضاعفی در زنـدگی فـردی و خانوادگی و اجتماعی مواجه می سازد. پذیرش نقش های سنتی از سویی و ظهـور نقـش هـا و ارزش های اجتماعی مدرن از سوی دیگر، زنان را در نقش های متضاد سرگردان کـرده اسـت.  همین تضاد سبب بروز عوارض و تبعاتی برای زنان شـده و سـلامت جـسم و روح آنهـا را درمعرض خطر قرار داده است.

مادران شاغل، در طول روز با چالش های عمده ای دست و پنجه نـرم مـی کننـد و دائـم درصدد برقراری توازن میان نقش های مادری و کاری خود هستند. اگرچه امروزه تاحدودی نقش مادری بسط یافته و بحث والدگری اهمیت پیدا کرده است و پدران امروزی بیـشتر از پدران دیروز خود را در مسائل فرزندان درگیر می کنند؛ ولیکن هنوز مسئولیت اصـلی بچـه داری بـر عهده زنان است. آماده سازی افراد خانواده در طـول روز، رسـیدگی بـه کارهـای کودکان، برداشتن آنها از مدرسه، تهیه غـذا بـرای افـراد خـانواده و نگهـداری از بیمـاران، همـه از وظایفی است که بر عهـده زنـان اسـت و زنـان شـاغل از انجـام دادن ایـن امـور معاف نمی شوند.

چنانچه مشکلی در بخش خصوصی( خانه) به وجود آید، این زنان هستند که بایـد بـه نفـع بخش خصوصی از مسئولیت های خود در بخش عمومی(اجتماع) چشم پوشی کنند. به همـین دلیـل، زنان در طول زندگی با فشار و اضطراب بیشتری روبه رو هستند؛ زیرا دغدغه فکری مکرر آنها اینست که چگونه از عهده تنوع نقش ها، ترکیب نقش ها یا تضاد آنها برآیند.

زنان خصوصاً زنان متأهلی که دارای فرزند هـستند، بـرای تلفیـق ارزش هـای سـنتی و مدرن با مشکلات خاصی از جمله غلبه بر ایدئولوژی مادری و پیداکردن امکانـات مناسـب مانند مهدکودک و تلفیق نقش های مختلف و گاه متعارض روبه رو هستند.

برچسب ها:احساس امنیت اجتماعی زنان, تعارض نقش ها, حوزه عمومی و خصوصی زنان, زنان در پست های مدیریتی, سالم نبودن محیط های کاری, مهم ترین مسائل زنان شاغل کدامند, نقش های سنتی و مدرن زنان