دشواری فرهنگی و زبان نارسای سنتی ما موجب شده که درباره اهمیـت دسترسـی به “بهداشت قاعدگی” صحبتی نشود. ضرورت تأمین بهداشت زنان نکته ای است که جامعه باید بپذیرد و برای تأمین دسترسی زنان به بهداشت زنانگی نیز سرمایه گذاری کند.
به گزارش عصر زنان، هدف از تجلیل این روز، بالا بردن میزان آگاهی زنان در مورد قاعدگی، اهمیت مدیریت آن و از بین بردن تابوهایی است که زنان و دختران با آنان مواجهاند.
تجربه دوران نوجوانی از قاعدگی در جامعه تحت تاثیر دو عامل خانواده و اجتماع است.
شواهد حاکی از آن است، سطح آگاهی و عملکرد دختران در مورد بهداشت دوران قاعدگی بیش ازحد پایین است. دختران و زنان آگاهی و نگرش مثبتی به قاعدگی ندارند. همچنین عملکرد بهداشتی آن ها بسیار پایین است.
البته در این میان دخترانی که از قبل برای مواجهه با تغییرات فیزیکی بلوغ آگاهی پیدا کرده اند، این تغییـر را بهتر پذیرفتـه و احساس مطلوب تری نسبت به آن دارند.
آنچه واضح است؛ قاعـدگی هنـوز بـه صـورت تـابو بـوده و محدودیت های فرهنگی و اجتماعی نیز باعث شده که حتی خود زنان، از صحبت کردن در مورد نیازهای خود در این زمینه شرم داشته باشند؛ که نتیجه آن، تجربه منفـی از یـک پدیده طبیعی و فیزیولوژیک برای زنان و دختران است.
بنابراین به قاعدگی به عنوان یک ناکارکرد نگریسته می شود که می تواند جریان این حالت طبیعی و به هنجار را برهم زند. به عنوان مثال، زنی که دوران قاعدگی خود را طی می کند، شاید نتواند همه مسؤلیت های ثابت خود را انجام دهد و مسؤلیت های خانه روی زمین می ماند.
قاعدگی فرایند طبیعی و بیولـوژیکی اسـت و زنـان مسئول آن نیستند. به خاطر رنج و سختی که زنان در این دوران طی می کنند، بهتر است از میزان وظایف و مسؤلیت های آن ها کاسته شود. اگرچـه بیمـاری محسوب نمی شود، اما نقش مهمی در سلامتی زنان دارد و حتی نشانه سالم بودن زنـان است.
زنان چگونه می آموزند با دلالت ها و نتایج عملی و عاطفی در دوران قاعدگی خود کنار بیایند؟
در واقع قاعدگی می توانـد بـر روال هـای روزمـره زنـدگی زنان اثر بگـذارد . بـی حوصلگی ها، کلافگی ها و دردهای جسمانی ناشی از تجربه خونریزی ایجاب می کند کـه دختران برنامه های خود را متناسب با قاعدگی تنظیم کنند و اغلب استراتژی هایی بـرای اداره آن در زندگی روزمره ابداع می کنند. به عنوان مثال دختران معمولاً برای جلـوگیری از لکه شدن لباس خود، پد بهداشتی به همراه دارند تا درصورت نیاز از آن استفاده کنند.
دخترانی که از جانب دوستان، خانواده و جامعه شان به هنگام قاعدگی برچسب های منفی مانند ناپاک، مریض و حتی نجس دریافت مـی کننـد، دچار نگرش منفی نسبت به خود می شوند و احساس ناتوانی می کننـد.
بـه گفتـه صاحب نظران روانشناسی، نخسـتین قاعـدگی، کیفیتـی اسـت کـه ناگهـان دختـر را بـا مسائل زنانگی رو به رو می کند. قبول یا رد ایـن کیفیـت، موضـوعی اسـت کـه بـه چگونگی رشد فعلـی و درک مفهـوم “زن بـودن” در ذهـن او بسـتگی دارد . همچنـین در مواردی نوع دریافت های فرد از زندگی با ابهاماتی همراه می گردد. در نتیجـه، شـخص قادر به تشخیص واقعیت از توهم نیست. بنابراین زندگی خود را بر مبنای ایده آل هـا و آرزوها پایه گذاری می کند و ممکن است شرایطی برای خود ایجـاد نمایـد کـه دشـوار باشد.
چنانچه نوجوانان در آستانه بلوغ از تغییـرات دوران قاعـدگی آگـاهی کـافی نداشـته باشند، آمادگی لازم برای مشاهده و پذیرش این وضع تازه را نخواهند داشت. در نتیجـه از مشاهده این تغییرات به طور عمیق نگران و مضطرب شده و از این حالت خویش رنج می برند و نمی دانند این تغییرات طبیعی چه نقشی در پذیرش اجتماعی آنها ایفا می کنـد . به طوری که این امر منجر به گرایش های نامساعد نسبت به این تغییـرات مـی شـود .
لازم اسـت، آن هـا قبل از تجربه اولین قاعدگی در مورد آن آگاهی های لازم در این زمینـه را کسـب کننـد . زیرا آگاهی از مسائل دوران بلوغ تأثیر محسوسی در نحوه برخورد صـحیح دختـران بـا تغییرات این دوره و تصحیح رفتارهای بهداشتی آنان دارد و عدم رعایت ایـن موضـوع می تواند پایه گذار مسائل روانی و مشکلات رفتاری باشد؛ به طوری که ویژگی هـای دوران بلوغ دختران و شرایط جسمی و روانی آنها نقش اساسی بر تمامی دوره زندگی آنهـا در بزرگسـالی و سـالمندی خواهـد داشـت.
در بیشتر فرهنگ ها، والدین به ندرت در مورد مسائل مربوط به بلوغ و ویژگی های دوران بلوغ با فرزندانشان و به خصوص دخترانشان صـحبت مـی کننـد و نوجوانـان این اطلاعات را از دوستان، رسانه و یا سایر منابع اطلاعاتی که اکثراً نادرست و یا گمراه کننده است، به دست می آورند.
همه نوجوانان در گذر از نوجوانی بـه بزرگسـالی نیازمند حمایت والدین و کسب آگاهی صحیح، از طرف آنان می باشند.
بیشتر دختران با بروز علائم اولیه عادت ماهیانه دچار یک حس ناخوشایند می شوند. آنها ممکن است، فکر کنند که تنها این مشکل برای آنها اتفـاق افتـاده اسـت و دختـران دیگر به راحتی در این دوران قرار گرفته اند. برای آنکه دختران با فرآیند این مسئله آشنا شوند، باید همه مسائل مربوط به این اتفاق ماهانه و دائمی را برای آنان توضیح داد و هر زمانی که نیاز به راهنمایی، اطلاعات و کمک داشتند، به راحتی بتوانند با افـراد خـانواده صحبت کرده و نیازشان را برطرف کنند.
گرچه بیشتر خانم ها نسبت به روزهای دوران پریود شـان، احسـاس ناخوشـایندی دارند، دوره ای که مشکلات روحی- روانی و جسمی را به همراه مـی آورد. امـا اگر از بیشتر آنها سوال کنیم، جنبه روانی مـاجرا بیشـتر آنهـا را آزار مـی دهـد تـا جنبـه جسمانی آن. در این دوران اگر از حمایت سایر اعضاء خانواده برخوردار باشند، تجربه مثبتی از دوران قاعدگی خواهند داشت.
فرهنگ سازی در پدیده قاعدگی
همان طور که پیش تر گفته شد؛ قاعدگی، هنوز هم در جامعه ما و بسـیاری از کشـورهای دیگـر یـک تـابو اسـت .
شرمساری از عادت ماهانه تا حدی است که حتی هنگام خرید نوار بهداشتی، این شـرم و تابو بودن آن دیده می شود. اغلب در کیسه های مشکی یـا کیسـه هـای پلاسـتیکی کـه درون آن دیده نشود، آن را پنهان می کنند. خرید این وسیله بهداشتی نیز اغلب همـراه بـا شرم و خجالت است.
دشواری فرهنگی و زبان نارسای سنتی ما باعث شده که درباره اهمیـت دسترسـی به “بهداشت قاعدگی” صحبتی نشود. ضرورت تأمین بهداشت زنان نکته ای اسـت کـه جامعه باید بپذیرد و برای تأمین دسترسی زنان به بهداشت زنانگی نیز سـرمایه گـذاری کند. زیرا در غیر این صورت زنان نه تنها دچار دشواری های شخصی در رویارویی بـا قاعدگی می شوند، بلکه سلامت آنها مورد تهدید قرار می گیرد. عفونت دسـتگاه تناسـلی یکی از پیامدهای نبود دسترسی به “بهداشت قاعدگی” است.
تابو بودن پریودی سبب شده است کـه آمـوزش چنـدانی در رابطـه بـا آن وجـود نداشته باشد. به طور مثال نه تنها بیشتر پسران و مردان از سندرم پیش از قاعدگی اطلاع ندارند، حتی بسیاری از زنان و دختران نیز اطلاعات کافی پیرامون آن ندارند. در بسیاری از جوامع، اگر زنی در مورد پریود در فضایی غیرخصوصـی صحبت کند، زنی بی حیا خوانده می شـود .
شـرم قاعـدگی سـبب می شود تا بسیاری از زنانی که قاعدگی شدید و دردناک دارند، یا دچار سندرم پیش از قاعدگی می شوند، در دوران پریودی یا پیش از آن، روزهای بسیار سختی را سپری کنند، در حالی که چنانچه فرهنگ سازی شود، زندگی آرام تری را تجربه خواهند کرد.