در دوران بلوغ اکثر افراد دچار حساسیت به شکل ظاهری اعضای صورت و اندام خود می شوند، ولی به مرور زمان از میزان این نگرانی ها و حساسیت ها کم می شود. در گروهی از افراد این نگرانی ها، ماندگار می گردد و موجب ایجاد اختلال خود زشت انگاری می شود.
به گزارش عصر زنان، «احساس میکنم زشتم و خیلی خجالت میکشم»، «کاش چاق تر بودم و این قدر لاغر نبودم»،«کاش لاغرتر بودم و این قدر چاق نبودم»، «کاش قدم بلند بود واین قدر کوتاه قد نبودم»، «چشمانم ریزن، کاش یکم چشمانم درشت تر بود»،«کاش هیکل بهتری داشتم» شاید این حرفها یا افکار برایتان آشنا باشند.
برخی از افراد به دلایل مختلفی فکر میکنند که زیبا نیستند و از چهره یا بدنشان راضی نیستند. حتی ممکن است، هیچ چیزی در صورت یا بدنشان نباشد که زشت به نظر برسد، اما خودِ فرد این احساس را نسبت به خودش دارد.
حوالی سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی نوجوانان خود را زشت میبینند و تصور میکنند بینی بزرگ، چهره زشت و یا دستان دراز و پاهای زشتی دارند. این درحالی ست که به دلیل بروز بلوغ جسمی و روانی نوجوانان از نظر بدنی و جسمی دچار تغییراتی در ظاهر میشوند و تصور زشت بودن در آنها طبیعی است.
چرا نوجوانان با ظاهرشان مشکل دارند؟
* نوجوانان خود را مرکز عالم میدانند: علت این تصور به خود مرکز پنداری و خودمحوری افراد در دوران نوجوانی باز میگردد. در دوران نوجوانی، افراد بیش از پیش به خود توجه می کنند و گمان می کنند، دیگران نیز همین قدر به آنها توجه دارند. به همین علت است که از رفت و آمد و ورود به مکانهای شلوغ نظیر پارک، سینما و مراکز خرید دوری میکنند.
*نوجوان دوست ندارد معمولی باشد: ملاک زیبایی از منظر نوجوانها با ملاکهای زیبایی بزرگتر ها متفاوت است. نوجوانان زیبایی را با ملاکهای بزرگسالان نمیبینند. لزوماً اندام و لباس زیبا مد نظر آنها نیست بلکه آنها دوست دارند متفاوت باشند؛ چراکه نوجوان با این تفاوتها خود را برتر و بالاتر میبیند و فکر می کند اگر معمولی باشد، کسی به او توجه نمیکند.
*نداشتن اعتماد به نفس: این مسئله بسیار شایع است که نوجوان به دلیل نداشتن اعتماد به نفس تصور میکنند زیبا نیست و از حضور در جمع و محافل دوستانه خودداری میکنند.
*تبلیغات جهانی ظاهر زیبا: باعث شده نوجوانان بیش از اندازه به ظاهر توجه کنند. از جمله اصلی ترین تبعات تاکید بر زیبایی ظاهر این است که نوجوانان ارزشهای درونی و فضیلتها را نادیده گرفته و معیارشان برای ارزشمندی در ظاهر خلاصه میشود. در ادامه این فرآیند، انسانهایی از درون تهی خواهیم داشت که فقط به ظاهر توجه میکنند و فضیلت های انسانی را نادیده می گیرند. انسانهایی که تشکیل خانواده خواهند داد و نسل بعد را تربیت خواهند کرد.
چرا من زشتم؟
آیا شما درباره اختلال چرا من زشتم ؟ چیزی شنیده اید؟
برخی از مردم از شکل، قیافه و فرم بدن خود راضی نیستند و خود را با دیگران مقایسه می کنند. این افراد همیشه حسرت نداشته های خود را می خورند و توانایی های خود را نمی بینند. چرا من احساس می کنم زشتم؟ سوالی است که مدام ذهن آنها را درگیر می کند .
داشتن ظاهری زیبا یکی از مهمترین فاکتورهای داشتن اعتمادبهنفس به شمار میآید، به طوری که بیش از ۵۰درصد از زنان عنوان کردهاند در صورتی که ظاهر بهتری داشتند، اعتمادبهنفسشان هم بیشتر از حال میشد. در فاصله زمانی بین ۱۸ تا ۲۴ سال زنان کمترین اعتماد به نفس را از لحاظ داشتن چهره زیبا دارند. در فاصله بین ۲۵ تا ۲۹ سال علاقه زنان به ظاهرشان افزایش پیدا میکند و بعد از ۵۵ سال این علاقه به کمترین میزان خود میرسد. در مورد مردان این موضوع کاملا متفاوت است. تحقیقات نشان میدهد مردان دید مثبتتری به ظاهر و بدن خود نسبت به زنان دارند و حتی ممکن است در مورد زیبایی خود دچار توهم شوند و خود را بهتر از آن چیزی که هستند، بدانند. بدیهی است، انتظارات اجتماعی نابجا مهلک ترین ضربه را به دختران می زند.
اختلال خود زشت انگاری چیست؟
این افراد در ذهن خود، نقص را آنقدر بزرگ می کنند که موجب ایجاد اختلال خود زشت انگاری می شود. این اختلال در آقایان و هم خانم ها دیده می شود. این مشکل در دوران نوجوانی شکل می گیرد. در این دوران پسران یا دختران به وضعیت ظاهری خود، بیش از اندازه توجه دارند و بلوغ بر این امر هم تاثیر زیادی می گذارد.
در دوران بلوغ اکثر افراد دچار حساسیت به شکل ظاهری اعضای صورت و اندام خود می شوند، ولی به مرور زمان از میزان این نگرانی ها و حساسیت ها کم می شود. در گروهی از افراد این نگرانی ها، ماندگار می گردد و موجب ایجاد اختلال خود زشت انگاری می شود.
راهکارهایی به والدین هنگام خود زشت پنداری نوجوان
*والدین نباید تلاش کنند نوجوان را به زور در جمعهای مختلف با خود همراه کنند.
*والدین نباید برای تغییر تصورات نوجوان دائما او را با همسالان خود مقایسه کنند.
*والدین توانایی تغییر این باور در نوجوانان را ندارند و تلاش برای مجاب کردن نوجوان مبنی بر اینکه او زیباست نیز نتیجه عکس خواهد داشت.
*والدین باید همدلانه به نوجوان اجازه صحبت درباره احساسات منفی خود درباره ظاهرش را بدهند و در مقابل به آنها توضیح دهند که این تصورات در دوران نوجوانی طبیعی است و به مرور زمان از بین خواهد رفت.
*در ابتدا می توان اجازه داد تا نوجوان با یکی از اعضای خانواده که رابطه خوبی با او دارد یا یکی از دوستانش در جمعها و مکانهای مورد علاقهاش حاضر شود تا به مرور بتواند در جمعهای مختلف حضور یابد.
*والدین باید از دوران کودکی فرزند خود را به قابلیت هایی توانمند کنند و به او مهارت خاصی یاد دهند تا او در سنین نوجوانی از درون احساس اعتماد به نفس داشته باشد. والدین باید از پیش، نوجوان را به مهارتهایی مجهز کنند تا آنها در سنین نوجوانی حرفی برای گفتن داشته باشند. این مسئله خیلی مهم است.