امـروزه در طـب بهداشت نوین، پیشگیری سطح اول، روش ارجح نسبت به سایر موارد است. لذا شناخت عوامل مؤثر در تعیین پیش آگهی سرطان تخمدان در جهت شناخت زودرس بیماری، کمک کننده خواهد بود.
به گزارش عصر زنان، سرطان هیچ‌وقت موضوع خوشایندی برای تأمل و تفکر نیست؛ ولیکن ما در حال حاضر ابزارهای علمی برای مقابله با آن را داریم. سرطان تخمدان یک نوع بیماری موذی و بد تفهیم شده است.
پزشکان اغلب سرطان تخمدان را در مراحل پایانی رشدش تشخیص می‌دهند. در مراحل اولیه، علائم خفیف هستند. مردم این علائم را به مشکلات دیگری ربط می‌دهند و به‌سادگی از کنار آن می‌گذرند و تصور نمی‌کنند که ممکن است واقعاً بیمار باشند؛ بنابراین، پزشکان معمولاً با بیماران مبتلا در مرحله پیشرفته برخورد می‌کنند.
بنابراین، هم پزشکان و هم بیماران باید احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را زودتر در نظر بگیرند. هرچه زودتر بیماری سرطان تخمدان تشخیص داده شود، احتمال درمان آن بیشتر می‌شود.
سرطان تخمدان چیست؟
تخمدان ها که اندام بادامی شکل در بدن بانوان هستند، مسئول ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون بوده و همچنین مسئولیت تولید تخمک را نیز بر عهده دارند.
سرطان تخمدان زمانی به وجود می آید که تخمدان ها آغاز به تولید سلول های غیر عادی می کنند که در نهایت سرطان تخمدان را باعث می شود.
انواع سرطان تخمدان
باتوجه به نوع سلول های تخمدان نوع سرطان نیز متفاوت است . تخمدان ها دارای سه نوع سلول است که بنا بر هر کدام نوع سرطان نیز متفاوت خواهد بود.
تومور های سرطانی ناشی از هر یک از این سلول ها عبارت اند از:
تومور های اپیتلیال:
* شیوع در زنانی که در دوران یائسگی هستند.
* تشکیل دهنده ۹۰ درصد از تومور های تخمدانی
* درمان با شیمی درمانی
تومورهای استروما:
* عموما درگیری یک تخمدان
* تشکیل دهنده ۵ تا ۱۰ درصد تومورهای تخمدان
* درمان با جراحی و در صورت انتشار تومور در بدن شیمی درمانی راه درمان است.
تومورهای متاستاتیک یا متاستاز:
* در صورت درگیری اندام های دیگر با سرطان تخمدان
* تشکیل دهنده تنها ۰.۵ درصد از سرطان های تخمدان
در ادامه توده های خوش خیم سرطان تخمدان را به صورت فهرست وار بیان خواهیم کرد:
چه عواملی ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهد؟
گرچه محققین نتوانسته اند علت اصلی این عارضه را مشخص کنند، اما عواملی را می توان در بروز آن موثر دانست:
– وجود سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان تخمدان
– ژنتیک و اختلالات ژنتیکی
– تجربه ابتلا به سرطان هایی مانند: سرطان سینه ، سرطان روده و سرطان رحم
– اضافه وزن
– مصرف دارو های ضد بارداری
– هورمون درمانی های بعد از یائسگی
– اندومتریوز
– عدم بارداری قبلی
– پرتودرمانی های لگنی
– ابتلا به برخی ویروس ها نظیر اوریون
– افزایش و کهولت سن
بانوان باید توجه داشته باشند که ابتلا به هر یک از این بیماری ها نشان دهنده ابتلای صد در صدی به سرطان تخمدان نیست.
علائم سرطان تخمدان
یکی از چالش برانگیزترین ویژگی های این سرطان نمود دیر هنگام آن است. این بیماری اغلب تا زمان رشد کافی تومور علائم و نمود خارجی ندارد. مضاف بر این به دلیل اینکه علائم این سرطان مشابه بیماری های دیگر است، اغلب بانوان احتمال سرطان تخمدان را در اولین مرحله نمی دهند.
علائم این عارضه شامل :
– نامنظم شدن سیکل قاعدگی
– تجربه درد در ناحیه لگن
– احساس درد هنگام مقاربت
– ورم شکم
– ابتلا به یبوست
– کم شدن اشتها
– احساس سیری با وجود مصرف کم مواد غذایی
– ابتلا به اسهال
– تهوع و استفراغ
تشخیص سرطان تخمدان
برای تشخیص سرطان می توان از آزمایشات گوناگونی بهره برد. از جمله این آزمایشات می توان موارد زیر را نام برد:
معاینه لگنی: معاینات مرتب لگنی در طول سال عامل مهمی در پیشگیری از سرطان تخمدان و چه بسا بسیاری از بیماری های زنان است.
سونوگرافی: با سونوگرافی واژینال متخصص زنان می تواند توده های کوچک را ارزیابی کرده و آن را از کیست های کوچک تفکیک دهد.
آزمایش خون: آزمایش خون جهت بررسی ژن های حامل سرطان تجویز خواهد شد.
بیوپسی: این روش از بهترین راه های تشخیص قطعی سرطان تخمدان است. بهترین متخصص زنان می تواند با برداشت نمونه کوچکی از تخمدان و ارزیابی آن از عاری بودن علائم سرطانی، افراد را از وجود و یا عدم وجود سرطان تخمدان مطمئن کند.
درمان سرطان تخمدان
هر اندازه که سرطان پیشرفت کرده باشد، شانس بهبودی نیز کاهش می یابد. برای درمان سرطان تخمدان روش های درمانی زیر موثر خواهد بود:
گرچــه با بهبــود روش هــای درمانی سرطان تخمدان در دهه اخیـر در دنیا، طول عمر بیماران افزایش یافته ولی در دراز مدت طول عمر بیماران افزایش مختصری داشته است. یکـی از دلایل عمده مرگ ومیر در این بیمـاران علیرغم درمان مناسب، مراجعه دیر هنگام زنــان بــا ســرطان تخمــدان بــه ویــژه تومورهای گروه اپیتلیال است. لذا باید در جهــت پیــشگیری از عوامــل خطرساز بیمــاری و شناســایی علایــم بــالینی بــه بیماران، تلاش شود تا شیوع بیماری و به دنبال آن پیامدهای ناشی از آن کـاهش یابد. بـه ویـژه ایـن کـه امـروزه در طـب بهداشــت نــوین، پیــشگیری ســطح اول، روش ارجح نسبت به سـایر مـوارد اسـت. لذا شناخت عوامل مؤثر در تعیین پیش آگهی سرطان تخمدان در جهت شناخت زودرس بیماری، کمک کننده خواهد بـود.