به گزارش عصر زنان، براساس اعلام وزارت ورزش و جوانان در تازه ترین داده ها، ۱۲میلیون و ۸۰۰ هزار جوان مجرد در سن ازدواج داریم که روز به روز در حال افزایش است. البته چنانچه تعداد مجردهایی که کمی از سن ازدواجشان گذشته را نیز به این رقم اضافه کنیم، آمار بالاتر از اینها می رود.
بنابراین ارائه تسهیلات خرد که با توجه به تورم موجود، گاه در حکم پول تو جیبی برای جوانان هم محسوب نمی شود و رشد قارچ گونه سایت های همسریابی و حتی وضع اجبار و جریمه و اظهارات عجیب و غریب مسئولان کاری از پیش نبرده است.
ازدواج جوانان در ایران همواره یکی از مهم ترین دغدغه های اجتماعی و محور گفتگوهای سیاسی بسیار بوده است.
سال های اخیر در پی گذر از جامعه سنتی به مدرن پدیده ازدواج در کشور دستخوش تحولات قابل توجهی شده است.
زیست اجتماعی امروز در بسیاری از زمینه ها، از صورت یک زندگی متوازن خارج گشته که یک نمونه از آن کاهش ازدواج و روی آوردن جوانان به زندگی مجردی است.
در حال حاضر وقتی مسئله ازدواج در میان خانواده ها مطرح می گردد، غالبا علیرغم اذعان به ضرورت این امر، تصویری مبهم در قالب کوهی از مشکلات و موانع در مقابل دیدگانشان مجسم می شود. لذا نمی توانیم خیلی ساده در مورد ازدواج بهنگام صحبت کنیم و واقعیت های اجتماعی و اقتصادی را که مردم با آنها سروکار دارند را نادیده بگیریم. از سوی دیگر ازدواج دستوری نیست و نمی توان با نسخه پیچی میزان ازدواج را افزایش داد.
شرایط نامطمئن به عنوان ویژگی فعلی جامعه، مانع بزرگی در مسیر ازدواج جوانان است. در حالیکه آینده شغلی و شرایط کاری نامشخص و نامعلوم است، نمی توان انتظار داشت برای ازدواج اقدامی صورت گیرد. این روزها زندگی جوانان بی ثبات تر و با عدم قطعیت بیشتری در جریان است و شرایط نامطمئن و ناتوانی خانواده در حمایت از ازدواج فرزندان، سبب کرختی و بی حرکتی خانواده و جوانان شده و نوعی مات زدگی، که فضای ازدواج را از خود متاثر ساخته است.
شواهد بیانگر آن است که در دوره های رواج و رونق اقتصادی، مردم بیشتر ازدواج می کنند و در دوره های بحران و رکوداقتصادی، ازدواج ها به تاخیر می افتد. افزایش بحران های سیاسی و اقتصادی و نتیجه آن تورم و رکود بر ازدواج جوانان تاثیر منفی داشته و چالش های جدی را در این زمینه ایجاد کرده است.
از طرفی عده ای از کارشناسان اهمیت بیشتر مسائل فرهنگی و اجتماعی را نسبت به موانع اقتصادی و حاکمیتی در تاخیر ازدواج مطرح می کنند.
آنچه مبرهن است اینکه در کنار مشکلات اقتصادی، دگرگونی مناسبات و باورهای ارزشی سبب شده جوانان به شکل دیگری به ازدواج بیاندیشند.
امروزه تناقضی آشکار در درون خانواده مدرن وجود دارد. از سویی برای تشکیل خانواده به منزله بنایی جمع گرایانه، به ارزش هایی مانند وفاداری، صداقت، مسئولیت پذیری و … نیاز است؛ از سوی دیگر توسعه ارزش های مادی و مدرن در درون خانواده و گسترش فردگرایی، لذت خواهی، تنوع طلبی و مصرف گرایی امکان غلبه ارزش های جمع گرایانه را کاهش می دهد. چنین پارادوکسی بحران و تهدیدی برای نهاد خانواده ایجاد می کند.
بنابر آنچه گفته شد، فرد به واسطه چالش های مختلفی در ازدواج اعم از اجتماعی و اقتصادی تصمیم می گیرد به این مسئله کمتر فکر کند و یا نادیده اش بگیرد. خود را به بی توجهی می زند و وانمود می کند که رغبتی به تشکیل خانواده ندارد.
به عبارت بهتر عوامل اقتصادی در عوامل فرهنگی ضرب شده و شرایط را پیچیده تر ساخته است.
با همه اینها ازدواج در میان جوانان ایرانی هنوز یک هدف محسوب شده و در این امید و انتظارند که روزی ازدواج خواهند کرد و واپس زدگی امروز آن ها دال بر کناره گیری دائم آنها از ازدواج نیست. آنان به دلیل فقدان امکانات و شرایط لازم از سویی و بنا بر مشاهدات و تجربیات خود و دیگران از اوضاع اقتصادی، اجتماعی و ارتباطی به چنین نگرشی رسیده و چنین استراتژی را اتخاذ کرده اند.
اما واقعا چاره کار چیست؟
شایسته است نهادهای مسئول که می توانند در امر ازدواج به جوانان کمک کنند، فرصت های باقی مانده را پاس بدارند، آستین همت را بالا بزنند و به ترمیم زیر ساخت های جامعه بپردازند.
با همه اینها باید بپذیریم ازدواج نیز مانند بسیاری از پدیده های اجتماعی در طی گذر زمان مشمول تحول شده است، تحولاتی که منجر به تغییر در سن و کارکردهای ازدواج می شود. انتظاراتی که افراد از ازدواج دارند، رفته رفته دگرگون شده و انگیزه ها و چشم داشت های جدید، جوانان را به سوی تاهل سوق می دهد و یا حتی از آن باز می دارد. اگرچه با تغییر در سبک زندگی جوامع، ظهور پدیده هایی نظیر ازدواج دیرهنگام دور از انتظار نیست، با اتخاذ تدابیری چون تغییر در نگرش جامعه نسبت به ازدواج، ارتقای سطح فرهنگی خانواده ها، بهبود وضعیت اقتصادی می توان این مسئله را به حداقل رساند و از آسیب های اجتماعی و اقتصادی ناشی از آن در امان ماند.
از آنجا که ازدواج امری تک علتی نیست و عوامل بسیاری بر این تصمیم تاثیر گذارند، با چشم بسته نمی توان به مقوله ازدواج نگاه کرد و صرفا با نسخه هایی چون وام ازدواج و مسکن افراد را به ازدواج ترغیب کرد.
هر چند واقعیت این است که مجرد ماندن به خودی خود نقص نیست اما زمانی که فردی تمایل به ازدواج دارد و امکان آن را پیدا نمی کند، این مسئله می تواند آزاردهنده و آسیب زا باشد.

-مهدیه ملک شیخی تحلیلگر مسائل اجتماعی