به گزارش عصر زنان، به مجموعه کارهای مربوط به گرداندن امور یک خانه، خانه‌داری می‌گویند. بیشترین امور خانه‌داری آشپزی، نظافت منزل، شست‌وشوی ظروف و پوشاک، اتوکشی، امور آموزش فرزندان و گاه باغبانی و خرید منزل می‌باشد. به فردی که به این امور می‌پردازد خانه‌دار گفته می‌شود. خانه‌داری مطابق یک توافق نانوشته وظیفه زنان محسوب می‌شد اما امروزه در جامعه‌های نوین مردان بسیاری نیز به خانه‌داری می‌پردازند.
در سال ۱۳۸۶ مجلس جمهوری اسلامی ایران خواستار محاسبه ارزش اقتصادی فعالیت‌های خانگی زنان شد. بر اساس این مصوبه، ارزش کار خانگی زنان می‌بایست در تولید ناخالص داخلی محاسبه گردد. مجلس شورای اسلامی همچنین برای حمایت از کار خانگی پیشنهاد کرد که زنان خانه‌دار تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.

آیا انجام کارهاى منزل بر زن واجب است؟
بنا بر نظر بسیاری از علما، زن وظیفه ندارد خدمت خانه را انجام دهد، غذا تهیّه کند، نظافت و مانند آن را انجام دهد، مگر به میل خود و اگر مرد او را مجبور بر این کارها نماید زن می تواند حقّ الزّحمه خود را در برابر این کارها از او بگیرد.
نقش‌های جنسیتی، حامل آموزه‌هایی اجتماعی هستند که «زنانگی» و «مردانگی» را در انسان‌ها می‌پرورانند تا دختران و پسران، گونه‌های متفاوتی از جامعه‌پذیری را تجربه کنند. از رهگذر تجربه جامعه‌پذیری جنسیتی است که در بسیاری از فرهنگ‏ها دنیای عمومی و اجتماعی، سهم مردان و دنیای خصوصی و عرصه خانگی، سهم زنان گردیده است. امروزه با همه تغییراتی که در دنیای مدرن و مقتضیات آن و از طرفی در دنیای ذهنی و آگاهی‌های زنان اتفاق افتاده، تغییر عینی و محسوسی در شیوه تقسیم کار جنسیتی و سبک جامعه‌پذیری کودکان صورت نگرفته است، به طوری که تلاش زنان برای مشارکت در بازار کار، به نوعی در مقابله با تجویزهای نقش جنسیتی محسوب شده و از طرفی نقش سنتی آنان (همسری، مادری و خانه‏داری) همچنان به عنوان «نقش اصلی» در ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی، به ایشان گوشزد می‌شود.
می‌توان گفت که گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن، فقط بخشی از نظام هنجاری مربوط به خانواده و نقش‌های زن و مرد را تغییر داده، و بخش دیگر همچنان به قوت خود باقی مانده است، با این توضیح که بخشی از نظام هنجاری مربوط به حضور زنان در صحنه اجتماع و اخذ جایگاه‌های اجتماعی تغییر کرده است، اما بر خلاف همه این تحولات، تعریف از نقش‌های زنانگی، به خصوص انجام‌دادن کارهای خانگی همچنان به قوت خود باقی‌است. به عبارتی کسب فرصت‌های اجتماعی در الگوی تقسیم کار در خانواده تأثیر چندانی نداشته است و انجام‌دادن کارهای خانگی همچنان وظیفه خاص و اصلی آن‌ها تلقی می‌شود. چرا که به رغم فرایند گذار، در شهرها، تحقق ارزش‌ها و هنجارهای رایج در‌خصوص تعریف از نقش‌های زنانگی و مردانگی، تقریباً هنوز به شکل سنتی پذیرش شده و ارزش‌های جدید دنیای مدرن آن‌چنان قدرت عام نیافته و پذیرش عمومی نشده است.
با توجه به فضای حاکم بر این روزها، خانه تکانی که از رسوم رسیدن به عید نوروز پاکیزه است، خیلی از خانم‌ها را دچار کمردرد، پا درد و یا مشکلات جسمانی دیگری می‌کند، چرا؟ چون دست تنها هستند و آقایان با آنها همکاری نمی‌کنند. عده ای از آقایان شاید گارد بگیرند که اصلا اینطور نیست و خیلی هم به وظیفه خود در انجام امور منزل می‌ پردازند! اما مخاطبمان آن دسته مردانی هستند که در خانه تکانی و کارهای منزل کمترین کاری انجام نمی دهند و عید که می‌شود همسرانشان به شدت خسته روحی و جسمی می‌شوند.
نظافت منزل در این ایام را نباید وظیفه ی یک عضو و مثلاً وظیفه ی خانم ها دانست و لازم است کلیه اعضای یک خانواده در این امر مشارکت جدی داشته باشند.
بهتر است وظایف به درستی بین اعضای خانواده تقسیم شود و هر یک از اعضای خانواده با توجه به توان و انرژی خود، قسمتی از کار نظافت منزل را انجام دهد . به نظر می رسد بهترین راه تقسیم کارهای خانه با موافقت مشتاقانه همه اعضای خانواده صورت گیرد.
با عنایت به تمام آنچه گفته شد از آنجا که باورهای قدیمی و کلیشه ای تمام امور خانه را مربوط به خانم ها می دانند، مردان باید بتوانند چنین کلیشه های نادرستی را بشکنند و سهم خودشان را در انجام امور منزل که خانه تکانی یکی از مهم ترین آنهاست به خوبی ادا کنند.
از سوی دیگر همکاری در برنامه های خانوادگی همیشه به تفریحات مربوط نمی شود، بلکه این خانواده ها هستند که باید در خصوص تقسیم کار جنسیتی و مسئولیت پذیری بازنگری جدی نموده و تقسیم کار را به سمت تقسیم کار مشارکتی و نه با مرزبندی جنسیتی هدایت نمایند.
البته که پرواضح است، بهترین وسایل آگاه سازی جامعه از ارزش کار خانگی توسط زنان رسانه های دیداری و شنیداری و مکتوب می باشند.

– مهدیه ملک شیخی تحلیلگر مسائل اجتماعی